Ocağınızda ne olursa olsun, daha sıklıkla kullanmanızı önereceğimiz bir baharat var. Hafif narenciye lezzeti olan öğütülmüş kişniş tohumunu dikkatinize çekmek istiyorum. Lezzetinin dışında sağlığa yararları var mı kişniş ’in? Saydıklarıma inanmayacaksınız.
İlk önce kişnişin tanımını yapalım. Kişniş bitkisinin yaprakları (cilantro), örneğin ABD de çok tüketilir. Bizde de satıldığını biliyorum ama pek popüler değil galiba. Bizim bugün konu ettiğimiz kişniş ise, kişniş tohumunun öğütülmüş halidir.
Yapılan araştırmalar, yemeğin üstüne kişniş serpiştirmek, kan şekerini düşürdüğünü saptamıştır. Bunun nedeni, kişnişin vücudun ürettiği bazı enzimleri tetiklemesi ve bu enzimlerin vücuttan şekeri atmasıdır.
Hayvanlar üzerinde yapılan bir araştırmada kişniş tohumu “özü” nün kan şekeri düzeyini düşürmede, 2. tip şeker hastalarına verilen Glibenclamide ilacı kadar etkin olduğu gözlemlenmiştir. Hemen ilacı bırakıp, kişniş tohumuna başlamanızı önermiyoruz. Ancak, yüksek kan şekeri sorunu yaşıyorsanız, kişnişi diyetinize alma konusunu doktorunuzla görüşmenizde yarar var diyoruz.
2008 yılında yapılan bir araştırma sonuçlarına göre kişniş kullanımının belirgin bir şekilde LDL (kötü kolesterol) ü düşürdüğü ve HDL (iyi kolesterol) ü yükselttiği saptanmıştır.
Not: HDL ve LDL iyi ve kötü kolesterol olarak adlandırılmış olmalarına karşın, ikisi de kolesterol değildir. LDL kolesterolü karaciğerinizden hücrelerinize taşıyan bir yağ proteini, HDL ise kolesterolü hücrelerinizden kara ciğerinize geri getiren yağ proteinidir.
2008 yılı araştırma sonuçlarını destekleyen bir araştırma 2011 yılında yapılmış ve kişniş gibi baharatı sıkça kullanan toplumlar ve Akdeniz diyeti uygulayan toplumlarda kalp hastalıklarına daha ender rastlandığı saptanmıştır.
Ayrıca, kişniş terpinene, quercetin ve tocopherol gibi antioksidanlarla dolu olup yangısal süreç (inflammation) konusunda çok olumlu sonuçlar vermektedir. Örneğin, kanser ve bilinç kayması gibi sorunlara direnç oluşturduğu gibi, bağışıklık sistemini de desteklemektedir. Buna ek olarak, cilt yaşlanmasını yavaşlattığı gibi cilt tahribatını da onarmaktadır.
Son olarak kişniş tüketiminin bağırsak sağlığı üzerindeki etkisine değineceğiz. Hatırlayacağınız üzere, bağışıklık sistemimizin %70’i bağırsaklarımızda bulunmaktadır. 2014 yılında yapılan bir araştırmanın sonuçları, kişniş de bulunan “dodecanal” maddesinin kötü bakterilere karşı savaştığı saptanmıştır. Örneğin Salmonella gibi yaygın bir gıda zehirlenmesi nedeni ve idrar yolu iltihaplarına neden olan bakterilere karşı belirgin bir önlem olmaktadır. Başka bir araştırma, kişniş tüketimini, mide ağrıları, şişkinlik ve diğer mide sorunlarına karşı iyileşme sağladığı görülmüştür.
Kişniş yaprağının tadını sevmeyenler, kişniş tohumu konusunda mütereddit olabilirler. Tat açısından, ikisi çok farklıdır. Öğütülmüş kişniş tohumunun yemeğinize çok değişik bir lezzet katacağından emin olabilirsiniz. Ayrıca, kişnişin zerdeçal, kimyon ve başka baharatla uyum sağladığını göreceksiniz.
Amazon’da “Dr.Wakde’s Coriander Capsules “ markasıyla satılan kişniş takviyesi de bulunmaktadır. Diyetinize herhangi bir takviye katmadan doktorunuza danışmayı unutmayın.
Bir dahaki mutfak serüveninizde, bir tutam kişnişi deneyin hem tadına bayılacak hem de olumlu sağlık sonuçlarını yaşayacaksınız.
Bu seferde bu kadar; kalın sağlıcakla.
