FİBROMİYALJİ

 

Bu yazıyı sevgili arkadaşım Gülbin’in ricası üzerine yazıyorum. Somut cevaplar veremediğim için üzgünüm, anca fibromiyalji ile baş etmeye çalışanlara ufak bir katkım olabileceğini umuyorum.

Devamlı olarak vücudunuzda ağrı varsa, ve bununla birlikte kendinizi yorgun hissediyorsanız, fibromiyaljinin etkisinde olmanız kuvvetle muhtemel. ABD deki Mayo Klinik uzmanlarına göre, bu olağan ve kronik rahatsızlık, kas-iskelet sisteminde yaygın ağrı, hassasiyet, yorgunluk, ve uyku-hafıza-ruh hali sorunları ile tanımlanabilir.

Fibromiyalji, Yunanca myosor “kas”, algos “ağrı”, ve Yeni Latince fibro “lifli doku” sözcüklerinden oluşuyor.

ABD de 4 milyon yetişkin fibromiyalji hastası, ve bunların % 80 – % 90 ı 30 ila 80 yaş arasındaki kadınlardan oluşuyor.

Hastalığın kesin nedeni saptanabilmiş olmamakla birlikte, uzmanlar bazı olayların sonucunda belirdiği görüşünde. Örneğin:

• Fiziksel travma,
• Ameliyat,
• Enfeksiyon, ve
• Belirgin psikolojik stres.

 

Fibromiyalji’nin belirgin semptomları, sertleşmiş kaslarda ağrı, hissizlik, ve hatta yanma hissi. Yukarıdaki resimde göreceğiniz üzere, ağrının hissedildiği noktalar belirtilmiştir. Bunlara “hassas noktalar” denmekte.

Fibromiyaljinin, bir otoimmün hastalığı olmadığı, ve nedeninin hala saptanamadığı belirtilmektedir. Hatta, bazı uzmanlar, bunun bir hastalık olmadığını, ve stresse karşı aşırı bir tepkinin yarattığı kronik ağrı  olduğunu savunmaktalar.

Hernekadar, otoimmün hastalığı olmadığı söylense de, otoimmün hastalarında da görülmektedir.

 

Risk faktörleri

 

Olası risk faktörlerinden biri, vücudunuzun ağrıyı nasıl işlemden geçirdiği, proses ettiğidir. Örneğin:

• Beyin-omurilik sıvısında bulunan “substance P”nin yüksek olması,
• Noradrenalin, serotonin, ve dopamin hormonlarının düşük olması,
• Kortizol gibi stres hormonlarının yüksek olması.

Bu nedenler risk faktörünüzü arttırabilir.

Genetik faktörlerinde rolü olduğu görülmektedir. Yakın bir akrabanız fibromiyaljiden mustaripse, sizin de riskiniz artmaktadır.

Uyku sorunu yaşayanlarda da risk artmaktadır.

Bazı fiziksel sorunlar/olaylar da riskinizi arttırabilmekte. Örneğin:

• Yaralanma (bilhassa peş peşe olunca),
• Virütik bir enfeksiyon,
• Ameliyat, veya doğum yapma,
• Hissi veya stres yaratan olaylar, sevdiğiniz birinin kaybı gibi,
• Kaza geçirmek, ve
• Fiziksel şiddete maruz kalmak.

Acı çektiren, ve kasları, mafsalları, kemikleri etkileyen romatizmal hastalıklar da sizi fibromiyaljiye yatkın kılar. Örneğin:

• Romatizmal artrit,
• Osteo artrit.
• Lupus,
• Ankylosing spondylitis, ve
• Temporomandibular sorunu (TMD).

 

Tedavi

 

Kötü haberi evvelce de vermiştim; fibromiyalji’nin bilinen bir tedavisi yok. Tek yapabileceğiniz, ağrıyı/acıyı dindirerek semptomları hafifletmek.

Aşağıda sıralayacağım öneriler, sağlıklı, zararlı olmayan doğal yöntemlerdir.

• Akapunktur
• Masaj terapisi
• Yoga ve Tai chi
• Lavanta, limon otu, zencefil, ve kara biber yağlarını kullanımı
• Magnezyum ve melatonin (uyku için) gibi takviyelerin kullanımı
• Hafif egzersizi eksik etmemek
• Yeterli D Vitamini kullanımı
• Sağlıklı şekilde beslenme (bu konuda çok yazım var)
• Omega-3 takviyesi
• İşlenmiş gıda tüketilmemesi (televizyonda reklamını gördüğünüz hiç bir şeyi tüketmeyin)
• Maya ve glüten tüketiminizin kısılması (bence tahılı tamamen kesin)
• Patlıcan, domates, ve biber gibi (nightshade tabir edilen) sebzeleri tüketirken çok dikkatli olunulması
• Kafeinin minimuma indirilmesi

Bir evvelki yazımda da belirttiğim üzere, fibromiyalji nedeni ve tedavisi belli olmayan, insanı aciz kılan ve üzen bir konu. Yukarıdaki bilgiler ve önerilerden bir nebze yararlanacağınızı umuyorum.

Bir daha görüşene dek, sağlıcakla kalın.