Batı dünyası olarak nitelediğimiz gelişmiş ülkelerde insanlar vakitlerinin çoğunu oturarak geçirir. Yemekler oturarak yenir. İşe ya araba ya otobüs ya da metro ile, oturarak gidilir. İşte de masanın başında oturarak çalışılır. Eve gelip televizyon açıldığında da koltuğa oturarak izlenir. Bu yaşam tarzı çerçevesinde “oturmak bizi öldürüyor” denmesini yadırgamamak lazım.
Karamsarlığa kapılmadan, oturmak yerine çömelen veya diz çöken medeniyetlere bakmamızda yarar var. Yukarıdaki resimdeki derin çömelme hareketinin kalçalarda esnekliği sağlayarak oturma bağımlısı olanlara en etkin elastikiyet egzersizi niteliğindedir.
University of Southern California daki araştırmacıların, Tanzanya’da yaşayan avcı-toplayıcı Hadza kabilesi üzerinde yaptıkları araştırmanın ilginizi çekeceğinden eminim. Kabile mensuplarına “fitness tracker” olarak bilinen fiziksel aktiviteyi ve dinlenmeyi ölçen aletler takılmış ve sonuçlar incelenmişdir. Hadzaların günde en az bir saat fiziksel hareket halinde oldukları, ancak aynı batı medeniyeti mensupları gibi 10 saat dinlendikleri saptanmışdır. Buna rağmen, Hadzalarda hareketsiz yaşam tarzı neticesi olarak bilinen metabolik sendrom ve ön şeker hastalığı gibi kronik hastalıklara rastlanmamışdır.
Araştırmacılar, bunu Hadzaların sandalyede oturma alışkanlığı olmadığına ve dinlenmek için ya çömeldikleri ya da diz çöktüklerine bağlamışlar. Çömelme ve diz çökme kişiyi dinlendirdiği gibi, esneklik sağlamakta ve dik durmayı mümkün kılan kasları güçlendirdiği belirtilmektedir. Bilim insanları çömelmenin, oturmaya kıyasla, daha fazla kası çalıştırdığını ve Hadzaların bu nedenle dinlenirken bile daha sağlıklı olabildiklerinin altını çizmekteler.
Yukardaki resimde gördüğünüz derin çömelme hareketi, sırt, kalça ve bacak kaslarını çalıştırarak hareketsiz yaşam tarzının neden olduğu hasarı bir nebze onarmaktadır. Ayrıca, Brezilyalı araştırmacıların belirttiği üzere, sağlanan elastikiyet nedeniyle yerde otururken destek almadan ayağa kalkabilme daha uzun yaşamın habercisi olmaktadır.
Tabii ki bu “egzersizi” işte yapmanızı beklemiyoruz; ama eve döndüğünüzde sevdiğiniz bir televizyon programını izlerken rahatlıkla yapabilirsiniz. Kendinizi koltuğun üstüne atmak yerine, rahat bir kıyafetle, ayaklarınızı omuz genişliğine getirin ve aşağıya çökün. İlk başlarda ayaklarınız yere yapışık olmayacaktır, ama zamanla bunu da başaracaksınız. Denge için ellerinizi yere değdirebilirsiniz. Bu pozisyonda uzun bir süre kalmak hemen gerçekleşmeyebilir; 30 saniyelik birkaç set ile başlayabilirsiniz.
Sonunda, ayaklarınız yere yapışık olarak tam derin çömelme yapabilecek duruma geleceğinizden emin olabilirsiniz. Televizyon seyrederken bunu yapıp, kalçalarınız esneterek, bunu dakikalarca yapabilirsiniz. Bu basit egzersiz, kaslarınızı çalıştıracak, bütün gün oturmanın yarattığı tahribatı giderecek, hareket kabiliyetinizi arttıracak ve uzun bir yaşamı destekleyecektir.
İleriki aşamada, bunu takviye edecek alt vücut ağırlık egzersizlerini de programınıza alarak, merkezi kas sistemini, kalça kaslarını, ön ve arka bacak kaslarını daha etkin bir şekilde çalıştırabilirsiniz.
Hemen başlayın derim.
Bu seferde bu kadar; kalın sağlıcakla.
