ÖĞLEDEN SONRA “KESTİRMESİ” NİN YARARLARI VE SÜRELERİ

Ara sıra, koltuk üstünde kestirmeyi sever misiniz? Ben kesinlikle severim ve genel performansı olumlu etkilediğine, tetikte/cevval olmanızı geri getirdiğine, ve yanlışların ve kazaların olasılığını düşürdüğüne inanırım.

Ancak, 30 dakikadan fazla kestirdikten sonra uyandığınızda kendinizi daha yorgun hissedebilirsiniz. Bunun sebepleri, beyninizin işleyişinde yatıyor.

İnsanlar günde bir defa, ancak memelilerin % 85’i bir defa dan fazla uyurlar. Bunun izahı yapılabilmiş değil, fakat büyük çoğunluğumuz yeterince “normal” uyku alamadığından, vücut “kestirme” ye baş vurmamız uyarısını vermeye başlar.

Uzun lafın kısası, uyku açığınız varsa, öğleden sonra kestirme işini günlük yaşamınıza entegre etmeniz kesinlikle tavsiye olunur.

Bunu uygulayan iki kişi aklıma geliyor; rahmetli eski kayın pederim Enver Ateşdağlı ve rahmetli Vehbi Koç. İkisi de, ofiste, öğle yemeğinden sonra kestirme yaparlardı. Hatta Enver Bey’in neyin üstünde kestirdiğini bile hatırlarım; aşağıdaki Le Corbusier koltuk.

Biz “kestirme” demeye devam edelim, ama ABD de buna “Power Nap” diyorlar, aynı “Power Walk” gibi. Yani işin içinde bir Power = Güç sözcüğü girince daha etkili oluyor sanılıyor.

Biz, şimdi, “kestirmeler”imizi bir tanımlayalım. Bunlar saat 13:00 ile 16:00 arasında gerçekleşen, ve 10 ila 30 dakika süren uykulardır. Otuz dakikadan fazla uyuduğunuzda “uyku uyuşukluğu” olarak tanımlayabileceğimiz dalgın / dağınık / uyuşuk hal ile karşılaşma olasılığınız oldukça yüksek olur. Saat 16:00 dan sonra uyumayı ise, akşam uykunuzu olumsuz şekilde etkileyeceğinden, tavsiye etmiyorum.

Şimdi değişik “kestirme” leri inceleyelim.

10 – 20 dakika:

Bu süre kestirme, hızlı bir enerji yüklemesine ve dikkatinizin artmasına neden olur. Bu süre uyuyanlar “Hızlı Olmayan Göz Hareketleri” (Non-Rapid Eye Movement (NREM)) uykusunun “hafif” devresinde kalırlar ve kalktıktan sonra normal bir şekilde günlerine devam edebilirler.

30 dakika:

Yukarıda değindiğimiz üzere, 30 dakika uyuyanlar “uyku uyuşukluğu” yaşayabilirler. Bu hal, kestirmenizin sağladığı yararlar devreye girene kadar, 30 dakika sürebilir. Bu uyuşuk durum, derin uykuya dalma safhasına müdahale ettiğimiz için, vücudumuzu şaşırtıp, daha yorgun hissetmemize neden olabilir.

60 dakika:

Eğer veriler, yüz hatları (sima) ve isimler konusunda hafızanızı geliştirmeyi hedefliyorsanız, en iyi seçenek 60 dakikalık kestirmedir. Bu süre uyumak “yavaş dalga uyku” olarak nitelenen en derin uyku türlerinden biridir. Sorun, uyandığınızda / kalktığınızda uyuşuk ve yorgun hissetmeniz olacaktır.

90 dakika:

Bu süre uyumak kişiye bir “uyku döngüsü” (sleep cycle) yaşatır. Daha hafif ve daha derin uyku kademeleri yaşarsınız. Bu kademelerin içinde “Hızlı Göz Hareketleri“ (Rapid Eye Movement (REM)) uykusu da vardır ve rüya görme bu kademede başlar.

90 dakikalık uyku döngüsü, hissi hafızayı desteklediği gibi, bisiklete binme, gitar çalma ve yaratıcılık gibi yeteneklerinizi harekete geçirir ve besler.

30 veya 60 dakika uyumaya kıyasla 90 dakika uyuyanlar, “uyku uyuşukluğu” sorunu yaşamazlar, zira 90 dakikalık uyku döngüsüne müdahale etmemiş olurlar.

Bazı genel bilgiler:

Uyuduğumuz zaman, beynimiz 90 ila 120 dakika arasında süren uyku döngüleri arasında “dolaşır”. Bu döngüler / süreçler hem (NREM) “Hızlı Olmayan Göz Hareketlerini”, hem de (REM) “Hızlı Göz Hareketlerini” içerir. REM uykusu, yukarıda değindiğimiz gibi, rüya görme ile ilişkilendirilir.

En derin uyku, (NREM) olarak tanımladığımız “Hızlı Olmayan Göz Hareketleri” sürecinde gerçekleşir. Bu sürece yavaş-dalga uykusu da denir. Bu süreçteyken, veriler / rakamlar, mekanlar / yerler, çehreler / yüzler nedeniyle oluşan hatıralar konsolide olurlar ve 60 dakikalık “kestirmenin” en belirgin kazanımı da budur.

Kestirmenin yararlarını özetleyelim:

• Kestirdiğinizde beyin için “yeniden yüklenme” (reboot) açısından en iyi zamandır. Zihinsel uyanıklık, öğrenme, hafıza ve performans açısından önemli destek sağlar.
• 40 dakikalık bir kestirme, 24 saat mesai yapan doktor, hastabakıcı ve tıp öğrencilerinde performansı % 34, uyanıklığı da % 100 arttırmış.
• Kestirmek, ayrıca hafızada kalma işlevini de güçlendirmektedir.
• Kestirme, bilgi birikim abartısını ters çevirdiği gibi, yaratıcılık ve duyarlılığınızı da arttırmaktadır.
• Son olarak, kestirme genel olarak sağlığınıza ve ruhi durumunuza pozitif etki yapmaktadır.

Bir daha uykulu / uyuşuk hissettiğinizde kahveye davranmak yerine, 30 dakika kestirmeyi deneyin. Uyanınca kendinizi çok iyi hissedeceğinizi garanti ederim.

 

Haftaya görüşmek üzere.