Bir evvelki yazımı sevgili arkadaşım Emoş’un isteği üzerine kaleme almıştım. Bu sefer güzel kızım Çiğdem’in isteğini yerine getiriyorum; onun isteği benim için bir emirdir.
Rumatoid artrit bir nevi artrit olup, çoğu zaman romatizma olarak sınıflandırılır. Eskiden romatizma birçok hastalığın gösterdiği benzer semptomları bir başlık altında toplamak için yapılırdı. Günümüzde doktorlar, daha spesifik teşhisler ile romatizma hastalıkları tanımlayarak, benzer semptomları olan bir gurup olarak bakmaktadırlar.
ROMATİZMA NEDİR?
Romatizma belirtileri kaslarda ve mafsallarda, enflamasyon (yangı) yaratarak, kıkırdaklarda ve kemiklerde hasar oluşturabilmektedir. Romatizma bu belirtileri gösteren rahatsızlıkların tümü için kullanılan bir tabirdir.
Bu belirtiler, kronik acı, şişme ve hassasiyetin mafsallarda ve etrafında hissedilmesine neden olmaktadır. Romatizmanın semptomları, günlük hayatınızı zorlaştırma olasılığını arttırmaktadır. Birçok romatizma hastası, hareket kabiliyetinin, becerilerin ve hareket alanlarının belirgin bir şekilde azaldığından şikâyet etmektedir.
Çoğu vakada, tedavi yöntemleri hastaların normal ve mutlu bir yaşam sürdürdüğünü ve semptomları kontrol altında tutabilmelerini sağlamaktadır.
ROMATİZMA SEMPTOMLARI
Geniş bir kapsamda bakıldığında, romatizmanın belirgin ve müşterek semptomlarını özetleyelim:
- Ellerde, parmaklarda, omuzda ve dizlerde ağrı/sancı
- Mafsallarda ve kaslarda sertlik, şişme ve hassasiyet
- Mafsallarda ve kaslarda kızarıklık ve sıcaklık
- Bazı mafsallarda ve kaslarda hareket kabiliyetinin azalması
Romatizma teşhisi konular bazı hastalar ayrıca:
- Hafif ateş
- Kronik yorgunluk
- İştah kaybı
- Kilo kaybı
- Depresyon
- Hastalık hissi
İle de boğuştuklarını belirtmektedirler.
Romatizma hastalığı semptomları hava durumundan da etkilenmektedir; bilhassa aşırı nem durumundan.
Birçok hasta hafif bir egzersiz programının olumlu etkilerine değinmektedirler. Ancak, ağır bir egzersiz programının hastalığı ağırlaştırabileceğini unutmamalıdır.
ROMATİZMAL HASTALIK TİPLERİ
Yüzden fazla romatizmal hastalık tipi bulunmaktadır. Semptomlar, hastalığın seyri ve tedavi yöntemleri değişmektedir. Genellikle, romatizmal belirtiler kas/iskelet sistemini etkileyerek kas, kemik, mafsal, tandon ve bağları etkilemektedir. Romatizmal hastalıkların çoğu kronik olup, ömrü boyunca sürmektedir.
Bazı romatizmal hastalıklar, değişik organları da etkileyerek birkaç romatizmal hastalığı beraber yaşama sonucunu doğurmaktadır.
Romatizma başlığı altında en çok rastlanan hastalıklar:
- Romatoid artrit
- Osteoartrit
- Ateşli romatizma (Rheumatic fever)
- Romatizmal kalp hastalığı
- Gut
- Ankylosing spondylia
- Fibromalji
- Lupus
ROMATİZMAYA KİM YAKALANIR
Tahminlere göre, 50 milyon Amerikalı romatizmal hastalıklarına kapılmış durumdadır. Romatizmal hastalıklar, etnik kategori, cinsiyet ve yaş açısından seçim yapmaktadır. Tek istisna, kadınların bu hastalığa yakalanması daha olası olmaktadır. Doktorlar, bunun hormonsal olabileceğini belirtmektedirler.
Romatizmal hastalıkların daha sıklıkla görüldüğü orta yaş gurubu olmaktadır. Ancak, kadınlarda 30 yaş gibi genç bir yaşta da görülmektedir. Çocuk romatizmal hastalıklar 2 yaş kadar ufak çocuklarda da görülmektedir.
ROMATİZMANIN TEŞHİSİ
Bu hastalığın semptomları spesifik olamayacağı nedeniyle, bazen teşhis zor olmaktadır. Değişik türden olmalarına rağmen beraberce vücudu istila edebildikleri için, doktorların değişik testler yaparak ve hastaları belli sorulara tabi tutmaları gerekmektedir.
Ayrıca, doktorlar genetik bağlar açısından da ince eleyip sık dokumalıdırlar.
Hastaların romatizma uzmanı doktorlara yönlendirilmesi de unutulmamalıdır.
ROMATİZMANIN NEDENLERİ
Doktorların, romatizmanın birçok değişik nedeni olabileceği göz önünde tutularak konuya yaklaşmaları gerekmektedir. Bazı romatizmal hastalıklar mafsalların aşırı kullanılması ve yaş ile oluşabileceği bilinmektedir.
Bazı romatizmal hastalıkların, otoimmün sisteminin devreye girmesin den de kaynaklı olabileceği bilinmektedir; yani bağışıklık sisteminin kendi vücuduna saldırması. Genetik ve çevresel nedenlerin de bazen bu hastalığı tetiklediği bilinmektedir.
ROMATİZMA AÇISINDAN RİSKLER
Romatizmayı tetikleyen bazı risk faktörlerini de yadsıyamayız. Örneğin:
- Tütün kullanımı
- Obezite
- Kötü beslenme
- Egzersiz yapmamak
- Genetik
- Aynı hareketi yapmanızı zorunlu kılam meslekler
- Spor sakatlanmaları
- Yaşlılık
ROMATİZMANIN TEDAVİİ
Romatizmal hastalıkların değişik türleri, semptomları, tetikleyicileri ve yaşam tarzı ile çevresel sorunların olumsuz etkisi olsa bile, erken teşhis ve tedavi çok önemlidir.
Romatizma, teşhis ve tedavi açısından romatolojist tarafından yapılmalıdır.
Tedavi seçenekleri arasında steroid madde içermeyen enflamasyon giderici ilaçlar bulunmaktadır; örneğin, ibuprofen, naproxen. Bunlar enflamasyonu (yangıyı) ve ağrıyı azalmaktadırlar. Bu ilaçlar tesir etmiyorsa ve ağrı devam ediyorsa, doktorunuz steroid içeren ilaçlarda tavsiye edebilirler.
Otoimmün hastalığı olabileceği nedeniyle benim tavsiyem, 19 Temmuz 2018 de yazdığım, “İki İstek” yazısındaki “Kapsamlı Giderme Diyeti” ni uygulamanız.
Hastaların, düzenli ağır olmayan egzersiz yapmaları ve sağlıklı beslenmeleri önerilmektedir.
Yukarıda verdiğimiz risk faktörlerini de unutmayın.
BENİM DE İKİ ÖNERİM VAR
Birincisini yukarıda verdim: Kapsamlı Giderme Diyeti.
İkincisi ise, 16 Kasım 2018 tarihinde yazdığım “Karbonat Doktorun Romatoid Artrit için Önereceği Tedavi Olabilirmi”.
Ben her sabah bir çay kaşığı karbonatı su ile karıştırıp, limon suyu ile içerim, akşamları da aynen ama limon suyu yerine organik elma sirkesi. Patojenler asit ortamını sever, alkali ortamı değil; karbonat sizi alkali yapar.
Bu sefer de bu kadar; kalın sağlıcakla.
