SAFRAN’IN SAĞLIĞA KATKILARI NELERDİR?

 

 

Sevgili bir sınıf arkadaşım, geçenlerde safranın sağlığa katkılarını

Araştırmamı istedi; sonuçları aşağıda okuyabilirsiniz.

Safran keskin bir kokusu ve belirgin bir rengi olan bir baharattır, bol miktarda antioksidan içerir ve sağlığa birçok katkı sağlar.

Araştırmalardan elde edilen sonuçlara göre, safran ruh halini düzelttiği gibi, cinsel dürtüyü arttırır ve oksidatif strese (serbest radikallerin yarattığı stres) karşı savunma sağlar. Safran çoğu kişi için bir sağlık sorunu yaratmaz ve diyete eklenmesi çok basittir.

Safran nedir?

 Safran Crocus sativus çiçeğinden (zambak ailesi) elde edilen bir baharat olup, çiçeğin içindeki iç parçacıklardan elde edilir.

Safran işlenmesindeki güçlükler nedeniyle çok pahalı bir baharattır. Çiçeklerin içindeki parçacıklar tek, tek çiftçilerin elleriyle çıkartılır. Bundan sonra, hassas parçacıklar ısı ve bazı işlemler sonucunda istenilen kıvama gelir.

Yararları

 Antioksidan sağlar

 Safranın sağlığa katkılarının çoğu, zengin antioksidan deposu olmasından kaynaklanmaktadır. Bu antioksidanların isimlerini yazarak vaktinizi almayacağım. Ancak, bu antioksidanların, oksidatif stres ve vücuttaki serbest radikallere karşı etkin bir savaş verdiğini unutmamalısınız.

Oksitdatif stres ve serbest radikallerin birçok sağlık sorununda etkin rol oynadığını da dikkate almalısınız. Bu sağlık sorunlarının başında kanser ve kalp damar hastalıkları geldiğini düşünürsek bu antioksidanların sağlığımızı korumaktaki önemli rolünü daha iyi anlarız.

• Sinir sistemi bozukluklarını önler

 Safrandaki antioksidanlar sinir sistemi bozukluklarını önlemede etkin bir rol oynar.

2015 yılında yapılan bir araştırma sonuçlarına göre, safrandaki crocin maddesinin beyindeki enflamasyon (yangı) ve oksitatif hasarı önlemede önemli yarar sağlayabildiği sonucuna varılmışdır.

Başka bir araştırma, safranın bu nitelikleri nedeniyle Alzheimer’s semptomlarında da yumuşama sağlayabileceği sonucuna varılmış.

Hafif-orta şiddetli Alzheimer’s hastaların 22 hafta safran tükettiklerinde, donepezil ilacı alan diğer Alzheimer’s hastaları kadar olumlu sonuç aldıklarını ve ilaç alanların yaşadığı yan tesirlerden etkilenmedikleri saptanmış.

Safranın olumlu etkileri tıbbi olarak başarılı görünmekte ise de klinik çalışmaların yoğunlaşması unutulmamalıdır.

• Ruh haline destek

 Safranın ruh halimiz ve depresyon üzerindeki olumlu etkileri giderek artan bir şekilde dikkat çekmektedir.

Journal of Behavioral and Brain Science dergisinde yayımlanan bir çalışma sonuçlarına göre, safran özünün vücuttaki dopamin hormonunu arttırdığı ve bunu gerçekleştirirken, seratonin gibi diğer beyin hormonlarını olumsuz etkilemediği belirtilmektedir.

Yapılan başka araştırmalar, günde 30 miligram safran tüketiminin, hafif-orta depresyon ilaçları imipramine ve fluoxetine kadar etkili olduğunu belirtmektedirler.

Bazı araştırmacılar safran tüketiminin ruh halini desteklemek için önerselerde, depresyon için kesin bir şey söylemek için erken olduğu unutulmamalıdır.

• Cinsel dürtü üzerindeki olumlu etki

 Safran tüketiminin hem kadın hem erkete, cinsel açıdan destek sağladığı düşünülmektedir.

Erkeklerdeki kısırlık sorununu inceleyen araştırmacılar, safran tüketiminin sertleşme sorunu ve genel cinsel istek üzerinde olumlu etki sağladığını ve aynı zamanda “semen” üzerinde olumsuz etki yaratmadığını belirtmektedirler.

2012 yılında yapılan bir araştırma, kadınların antidepresan ilacı fluoxetine aldıklarında cinsel sorunlar yaşadıklarını inceleme altına almışlar. Dört hafta süreyle,

günde 30 miligram safran tüketen kadınlar, plasebo alanlara kıyasla cinsel açıdan daha “normale” dönmüşler.

• Adet öncesi sendromu (PMS)

 Safran tüketimi, adet öncesi sendromu olarak tanımlanan “rahatsızlığı” daha hafif bir şekilde geçirdikleri belirtilmektedir.

2015 yılında yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, 20 ve 45 yaş aralığındaki kadınlar günde 30 miligram safran tükettiklerinde, plasebo alan kadınlara kıyasla, PMS’i çok daha hafif geçiriyorlarmış.

Ayrıca, safran’ı 20 dakika koklayan kadınların stres hormonu kortizol düzeyleri daha düşük olduğundan, PMS olayını daha hafif atlatmaktalarmış.

• Kilo kaybına katkı

 Safran tüketiminin, kilo kaybı ve iştahı azalttığı konusunda bazı öngörüler bulunmaktadır.

Yeni bir araştırma, safran özü tüketen ve kalp/damar hastalığı olan insanlarda beden kitle endeksi (BMI), toplam yağ oranı ve bel kalınlığı ölçüsü düştüğü gözlemlenmiştir.

Ayrıca, safran özü alan kişilerin açlık hissi, plasebo alanlara kıyasla, daha düşük çıkmıştır.

• Yan tesirler ve riskler

 Genelde, safran tüketimi herhangi bir risk taşımamaktadır. Safranı yemeğinize katmanız, fazla tüketimi önlediği için, önerilmektedir.

Günde en fazla 1,5 gram safran tüketmek üst limit olarak belirtilmektedir; bundan fazlası “toksik” olabilmektedir. Araştırmacılar, günde 5 gram tüketilmesini kesinlikle “zehirleyici/toksik” bir miktar olduğu konusunda uyarıda bulunmaktadırlar.

Hamile kadınların, günde 5 gram üzerinde safran tüketmemesi uyarısı yapılmaktadır.

Safran tüketiminden sonra alerjik reaksiyona maruz kalanlar, mutlaka doktorlarıyla görüşmelidirler.

• Nasıl tüketilmelidir

En basit yöntem, bir bardak sıcak suya bir tutam karıştırarak pişirdiğiniz yemeğe katmanız.

Safran, Türkiye’mizde de “takviye” olarak satılmaktadır; örneğin Tredyol’da bile var. Oldukça pahalı olduğunu daha evvel belirtmiştim. Takviye olarak alacaksanız, önce doktorunuzla görüşün ve kutudaki notu dikkatle okuyun.

• Özet

Safran kadim ve pahalı bir baharat. Safran içerdiği antioksidanlar nedeniyle bazı kronik hastalıkların riskini azaltmaktadır; bilhassa oksidatif stresin neden olduğu hastalıklar.

Yukarıda belirttiğimiz “sorunlara” iyi geldiği belirtilmesine karşın, daha çok araştırma gerektiğini tekrar vurgulamalıyım.

Bu sefer de bu kadar; kalın sağlıcakla.