Araştırmalar tek bacak üstünde durabilme yeteneğinin kişinin sağlıklı olduğuna işaret ettiğini ve süreyi uzatma çabalarının da daha “fit” ve uzun yaşama olanağını arttırabileceğini belirtmektedirler.
Tek bacak üstünde durabilmek fiziksel durumun yerinde olduğuna ve düşme riskini azaltarak daha kaliteli bir yaşam sürecini mümkün kılabileceğine işaret etmektedir.
Her yıl dünyada 37,5 milyon kişi düşmekte ve bu nedenle tıbbi müdahaleye ihtiyaç duymakta; ciddi büyüklükte bir sayı.
Sağlıklarından şüphe edilmeyen fakat tek bacak üstünde 20 saniye veya daha uzun bir süre duramayanlarda, beyindeki kılcal damarlarda tahribat ve basit konuları algılayamama teşhisleri sıklıkla görülen bir olgu. Ayrıca, Parkinson’s, Alzheimer’s ve felç geçirmiş kişilerin tek bacak üstünde sallanmadan durabilmelerinin olasılığı oldukça düşük.
Hamilelik, menapoz, hastalık teşhisi konulması, emekli olmak gibi faktörlerin de fiziksel faaliyetlerimizi ve motivasyonumuzu olumsuz yönde etkilediği yadsınamaz.
Spor faaliyetlerini aksatmayan kişilerde bile, uyanıkken uzun süre oturma, kas gücünde azalma, düşme riskinde artma ve genelde fiziksel fonksiyonlarda olumsuz etki yaratmaktadır. Ayrıca, bu kişilerde 2. Tip şeker hastalığı, obezite ve bel çevresi ölçülerinin artması da sıkça rastlanan olumsuz etkilerdendir.
Tek bacak üstünde durmak neden önemli
Yapılan araştırmalar kadın ve erkeklerin, yaş guruplarına göre, tek bacak üstünde durabilme süreleri de değişik olmaktadır. Tek bacak üstünde durabilme sürelerinin olması gerekenin altında olması da sağlık sorunlarının mevcudiyetine işaret etmektedir.
İnsan vücudu, dik bir şekilde ayakta durduğunda, doğal olarak pek sağlam/dengeli bir konumda değildir. Boy ve kilomuza göre, dengeyi sağlayacak baz oldukça ufaktır; yani 2 ayak. Sağlığımız yerinde olduğunda, merkezi ve periferik sinir sistemimizden gelen tüm sinyalleri entegre ederek bizi bilgilendirmesini bekleriz. Sinir sistemimize denge sistemimizden gelen bilgiler, göz, iç kulak, kas ve mafsallardan gelmektedir. Gelen bu bilgiler ışığında, ayak, bilek, bacak ve merkez (core) kaslarını doğru zamanda gereken ayarları yaparak dengemizi ve dik durmamızı sağlamasını mümkün kılarız.
Fiziksel olarak ne kadar aktif isek, dengemizin de o kadar iyi olması doğaldır. Tabii, aktif olmanın sağladığı fiziksel, psikolojik ve sosyal yararları da unutmamamız gerek.
Kambur durmak ve denge bozukluğu gibi sorunlar da fiziksel hareketliliğimizi olumsuz yönde etkilediği gibi, depresyon ve osteoporoz olguları da düşme ve kırıklara neden olabilmektedir. Kambur duran bir kişinin tek bacak üstünde durması da kolay değildir.
Tek bacak üstünde durmaya başlamalı mıyım?
Tek bacak üstünde durma yeteneğinizi her yaşta geliştirebilir ve dengenizi olumlu yönde etkileyebilirsiniz. Nörolojik bir sorununuz varsa tek bacak üstünde durma daha zor gelişecektir, ancak yapılan araştırmalar bunun egzersizlerle mümkün olduğunu ve düşme olasılığını azalttığını saptamış bulunmaktadır. İngiltere’de 65 yaş üstündeki kişilerin üçte birinin, 80 yaş üstündekilerin de yarısının yılda en az bir defa düştüğü gözlemlenmiştir. İngiltere’de yayımlanan “Public Health England” raporuna göre, pandemi nedeniyle uygulanan sosyal kısıtlamalar bu yıl yukarıda verdiğimiz rakamlara 110.000 kişinin eklenebileceğini belirtmektedir.
Kendi dengenizi “ölçebilir” ve bazı basit denge egzersizlerine başlayabilirsiniz. Bu yaklaşım sizi daha aktif ve dolayısıyla yaşam kalitenizi arttıracaktır.
Tek bacak üstünde durma çalışmaları, gözünüzü kapadığınızda daha da gayret isteyen bir girişime dönüşecektir. Bu şekilde denge egzersizi yapmak uzun vadede dengenize katkı sağlayacak ve düşme riskinizi belirgin bir şekilde azaltacaktır. Gözleriniz açık olduğunda vücut tembellik yaparak görme yetisi ile denge sağlamaktadır. Gözlerinizi kapadığınızda, diğer hisleri/duyguları devreye almış olursunuz. Çoğu kişi gözler kapalıyken denge çalışması yaptıklarında bunu çok kısa süre devam ettirebilirler. Gözler kapalı çalışması yaptığınızda yanınızda tutunabilecek bir şey bulundurmayı ihmal etmeyin. Zamanla sürenin uzadığına şahit olacaksınız.
Yetmiş yaş üstü kişilerin her bacak üstünde bir dakika egzersizini günde 3 defa yapmalarının kalçalardaki mineral yoğunluğunu arttırdığı gözlemlenmiştir. Bunun da anlamı düşseniz bile kırık olasılığının azalması.
Konuyu inceleyen kişilerden biri kendi yaklaşımını şöyle anlatıyor:
- Her sabah ve her akşam diş ovarken, 2 defa bacak değiştirerek denge egzersizi yapmak,
- Kendini cesur hissettiğinde de bir turu gözler kapalı yapmak.
Benim yöntemim biraz değişik; sabah duştan sonra, sol bacağımın üstünde (sağ lak olduğum için) 60 saniye dururum (daha uzun durabildiğim halde), sonra da gözler kapalı devam ederim. Gözler kapalı 5 ila 15 saniye arasında değişiyor; daha çok çalışmam lazım.
Bu sefer de bu kadar; kalın sağlıcakla.
